تأثیر چرای شدید دام بر تغییرات کربن آلی خاک در مراتع استان کرمانشاه

Authors

  • محمد قیطوری استادیار مرتعداری، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
  • مسیب حشمتی دانشیار مدیریت منابع زمین، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
  • یحیی پرویزی دانشیار خاک‌شناسی، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
Abstract:

چرای شدید دام، پارامتر مهمّی در تخریب پوشش گیاهی و خاک مراتع است که پیامد آن فرسایش خاک، سیلاب و مرگ مرتع است. هدف از نوشتار پیش رو بررسی تأثیر چرای شدید و خارج از فصل بر تغییرات کربن آلی ذخیره در خاک در سه حوضة آبخیز گردنة عین­الکش، روستای سیاه­کمر و سرفیروزآباد استان کرمانشاه است. مشخّصات خاک، پوشش گیاهی و مدیریتی هریک به­وسیلة عملیات میدانی در سه منطقة نمونه­برداری اندازه­گیری شد. نمونه­برداری خاک از لایة صفر تا بیست سانتی­متر انجام و 24 نمونه خاک در مرتع تحت چرای شدید و شاهد (مرتع حفاظت‌شده) برداشت شد. نمونه­های خاک پس از خشک­شدن در هوای آزاد و عبور از الک دو میلی­متر مورد آزمایش‌های بافت خاک (به­روش هیدرومتر)، آهک (به­روش تیتراسیون با سود یک نرمال)، اسیدیته (گل اشباع)، هدایت الکتریکی (گل اشباع) و کربن آلی خاک (به­روش والکلی و بلاک) قرار گرفتند. پردازش آماری داده‌ها نشان داد که متوسّط کربن آلی مراتع حفاظت‌شده (12/3%) در مقایسه با مراتع تحت چرای شدید (16/1%) حدود 2% بیشتر بود؛ همچنین تجزیة آماری پیرسون بین کربن آلی و اندازة خاکدانه­ها در مراتع حفاظت‌شده و تحت چرای شدید دام (در سطح 05/0) بیانگر وجود رابطة معنی‌داری است؛ به­طوری که مقدار کربن آلی با خاکدانه­های 5-2 و 2-1 میلی­متری رابطه­ای مستقیم دارد و با افزایش مقدار کربن ذخیرة خاک، فراوانی اندازة خاکدانه­های بزرگ خاک افزایش می‌یابد؛ یعنی با افزایش مقدار کربن آلی خاک، فراوانی خاکدانه‌های کوچک کاهش می‌یابد؛ بنابراین مدیریت نامناسب اراضی مرتعی منجر به تخریب خاک ازطریق کاهش کربن آلی و پس از آن تغییر اندازة خاکدانه می­شود که پیامد آن آسیب‌پذیری خاک درمقابل فرسایش است.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر مدیریت چرای مراتع بر اشکال مختلف کربن آلی در دشت پنتی ایذه در استان خوزستان

سابقه و هدف: خاک، یک منبع کلیدی و به‏عنوان کنترل‏کننده چرخه‏های ژئوشیمیایی، آب و موجودات زنده و بزرگترین و اصلی‏ترین مخزن ماده‏ی آلی محسوب می‏شود. اطلاعات کمی در ارتباط با تأثیر مدیریت قرق بر اشکال مختلف کربن در خاک‏های مراتع استان خوزستان وجود دارد؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی تأثیر مدیریت قرق بر میزان و اشکال مختلف کربن خاک در برخی خاک‏های مراتع دشت پنتی در استان خوزستان انجام شد. مواد و روش...

full text

اثر تغییرکاربری و چرای دام بر هدررفت کربن آلی و نیتروژن خاک در زیر حوزة سولگان

خاکهای مرتعی زاگرس به­دلیل چرای بی­رویة دام و تغییرکاربری به­شدت در معرض تخریب قرار دارند. در این پژوهش اثر تغییرکاربری و چرای دام بر فرسایش و حاصلخیزی خاک و هدررفت نیتروژن و کربن آلی همراه با رواناب با استفاده از باران­ساز بررسی شد. کاربریها شامل مرتع با دو سطح تخریب، مرتع با پوشش نسبتاً خوب (25-20 درصد پوشش­گیاهی) و مرتع با پوشش­گیاهی ضعیف (10-5 درصد پوشش) و دیمزار شخم­خورده بود. تخریب پوشش­گی...

full text

اثرات چرای دام بر کربن، نیتروژن و زیست توده میکروبی خاک در برخی مراتع مرجع استان چهارمحال و بختیاری

چرای مرتع توسط دام ممکن است به طور مستقیم و غیر مستقیم سبب ایجاد تغییراتی در ویژگی‌های خاک و در نتیجه رشد و فعالیت میکروب­های خاک، و زیست توده میکروبی آن گردد. این مطالعه با هدف بررسی نقش مدیریت مرتع (قرق و چرا) بر کربن و نیتروژن ، زیست توده میکروبی در مراتع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. سه مدیریت مرتع شامل الف) قرق، ب) چرای تحت کنترل و ج) چرای آزاد (مفرط) در مجاورت یکدیگر در سه منطق...

full text

اثر چرای¬ دام بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک در مراتع شیدا با سابقه کشت

چرای بی‌رویه مراتع توسط دام ویژگی­های خاک و عملکرد اکوسیستم را از طریق کاهش کیفیت و حاصل‌خیزی خاک تغییر می‌دهد. این مطالعه به منظور بررسی اثر مدیریت مرتع (چرای آزاد، کنترل شده و قرق کوتاه مدت 8 ساله) بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک مراتع طبیعی منطقه شیدا در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. نتایج نشان داد غلظت کربن و نیتروژن کل خاک در مراتع تحت چرا ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 7

pages  13- 18

publication date 2013-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023